Ngày xửa ngày xưa, trong một thị trấn nhỏ vùng Ba Tư có hai anh em nhà nọ sinh sống – người anh là Cassim và người em là Ali Baba.
Cassim kết hôn cùng một phụ nữ giàu có, còn gia đình Ali Baba thì nghèo khó, hằng ngày kiếm sống bằng việc đi kiếm củi ở khu vừng lân cận rồi chở vào thị trấn bán.
Một ngày nọ, khi Ali Baba đang ở trong rừng kiếm củi như thường lệ, thì anh bỗng tiếng vó ngựa rầm rập đang tiến gần về phía mình. Ali Baba lo sợ gặp phải cướp, liền trèo lên cây gần đó ẩn nấp.
Chỉ vài phút sau, Ali Baba thấy một toán đông toàn đàn ông đang cưỡi trên lưng ngựa, và đúng là tiến thẳng lại chỗ Ali. Từ chỗ nấp trên tán cây, Ali đếm được tổng cộng bốn mươi người.
Bốn mươi tên cướp xuống ngựa, buộc chúng vào gốc cây. Ali thấy một người đàn ông to lớn nhất đám, ắt hẳn là thủ lĩnh, tiến đến một hang núi lớn có tảng đá to chặn cửa. Ông ta kêu to: “VỪNG ƠI MỞ RA!”.
Tức thì, tảng đá lớn lăn qua một bên. Ali Baba ngồi quan sát cả bốn mươi tên cướp bước vào trong hang, rồi hòn đá lăn trở lại đóng chặt miệng hang như cũ.
Khu rừng lại chìm vào yên ắng. Nhưng Ali Baba không dám trèo xuống, sợ rằng bốn mươi tên cướp sẽ bất ngờ đi ra và bắt được mình.
Một hồi lâu sau, cửa hang lại ken két mở ra, bốn mươi tên cướp bước ra ngoài. Tên thủ lĩnh lại đứng trước cửa hang, la lớn: “VỪNG ƠI ĐÓNG LẠI!”, và tảng đá lại lăn đóng kín miệng hang.
Ali Baba nhìn bốn mươi tên cướp nhảy lên ngựa rồi phi đi xa dần, khuất hẳn.
Rồi anh ta cẩn thận trèo xuống khỏi chỗ nấp, đến trước cửa hang và kêu to: “VỪNG ƠI MỞ RA!”.
Vào trong hang, Ali thấy châu báu đủ loại, nào là vải vóc lụa là, ngọc ngà châu báu chất từng đống từng đống, còn tiền thì bỏ đầy trong những chiếc túi da.
Ali Baba lấy những túi vàng, vừa đủ cho hai con lừa của anh ta chở về. Ra khỏi hang Ali cũng kêu to “VÙNG ƠI ĐÓNG LẠI!”, cửa đóng, và anh lên đường về nhà.
Ali Baba đưa lừa vào sân, cẩn thận khóa cổng ngoài rồi mang những túi vàng vào trong nhà cho vợ xem. Anh ta kể lại đầu đuôi câu chuyện, và dặn vợ giữ bí mật. Vợ Ali Baba vui mừng khôn xiết bởi vận may này, và cũng muốn biết mình có bao nhiêu vàng. Cô ta sang nhà người anh Cassim để mượn chiếc cân vàng.
Vợ Cassim lấy cân đưa mượn, nhưng vì chị ta biết nhà Ali Baba vốn nghèo, thế thì làm sao phải cần đến cân để đong đếm vàng. Tò mò muốn biết, vợ Cassim liền lấy keo dính bôi vào đĩa cân trước khi đưa vợ Ali mượn.
Vợ Ali mang cân về nhà, đong đếm xong liền mang trả cân. Vợ Cassim đợi vợ Ali về rồi, mới đem đĩa cân ra kiểm tra thì quả thật có một mẩu vàng còn dính ở đó. Chị ta nói với chồng: “Này Cassim, anh giàu thật đấy, nhưng em trai của anh còn giàu hơn anh đấy”.
Cassim nghe xong liền nổi cơn tham lam và ghanh tị.
Sáng hôm sau, Cassim sang nhà bảo Ali: “Mày phải nói cho tau biết ở đâu mày có số vàng đó, nếu không tau sẽ đi bảo mọi người là mày ăn trộm của người ta, và mày sẽ phải đi tù!”.
Thế là Ali Baba nói cho anh mình nghe câu chuyện về chiếc hang bí mật.
Ngay ngày hôm sau, Cassim dậy thật sớm, chuẩn bị mười con lừa, mỗi con chở một đôi rương to nhất có thể. Cassim định bụng sẽ chất đầy vàng bạc vào những chiếc rương ấy.
Chẳng mấy chốc, Cassim đã tìm đến chiếc hang kia, đến trước cửa hang, hắn cũng la to :”VỪNG ƠI MỞ RA!”.
Chiếc hang mở ra, Cassim lẻn vào trong và miệng hang đóng lại sau lưng hắn.
Cassim say sưa lựa vàng bạc để chất vào rương, hắn quơ đầy những thứ quý giá nhất: ngọc trai, kim cương, vàng, bạc.
Xong đâu đấy, hắn tính chuyện quay trở ra thì thấy mình đã quên mất câu thần chú. Hắn hoảng loạn gào kêu tên đủ thứ loại hạt gia vị mà hắn có thể nhớ: “LÚA MẠCH ƠI MỞ RA! …TỎI ƠI MỞ RA! …QUẾ ƠI MỞ RA!… NGÔ ƠI MỞ RA!…”
Hắn gào bao nhiêu cửa hang cũng vẫn đóng thin thít.
Từ xa, hắn bỗng nghe thấy tiếng vó của bầy ngựa đang rầm rập tiến gần …
Toán cướp đến nơi, thấy mười con lừa của Cassim buộc quanh cửa hang thì giật mình, ùa ngay vào trong hang xem xét, và thấy Cassim đang ở đó. Cassim thấy cửa hang mở ra, hoảng hốt tìm cách vượt qua toán cướp để thoát ra ngoài. Nhưng làm sao mà vượt qua được cả bốn mươi tên cướp chứ. Thế là xong đời Cassim.
Những tên cướp sau đó đã kiểm tra lại tài sản của mình, thấy mất đi nhiều – là số vàng bạc mà Ali Baba đã lấy trước đó. Một tên la lên: “Gã này ắt hẳn đã nói cho bạn bè hắn biết về hang động bí mật của chúng ta rồi!”.
Tên tướng cướp liền chặn lời: “Im lặng nào đồ ngốc! Chúng ta phải treo xác tên này lên trước cửa hang, để dằn mặt hết thảy bạn bè của hắn muốn vào trộm thêm châu báu của chúng ta”.
Trong lúc đó, vớ Cassim ở nhà trở nên lo lắng khi màn đêm buông xuống mà chồng vẫn chưa về tới. Chị ta liền chạy sang nhà Ali Baba và bảo: “Em rể ơi, hôm nay Cassim đã đi vào cái hang động đó. Bây giờ trời tối rồi mà vẫn chưa thấy về. Tôi lo là đã có chuyện chẳng lành”. Ali Baba nghe tin dữ liền lên đường đi kiếm anh trai. Anh ta tìm đến lại chiếc hang bí mật, và hẳn nhiên thấy anh mình đã chết ở đó.
Ali Baba nhanh chóng mang xác anh về. Khi Ali Baba gõ cửa nhà người anh quá cố, thì cô hầu gái Morgiana mở cửa. Morgiana là cô gái rất thông minh và nhanh trí. Ali Baba rất tin tưởng cô gái này, kể lại sự việc bí mật này rồi bảo: “Cô phải giữ bí mật chuyện này nhé. Chúng ta phải chôn cất Cassim như thể anh ấy đã chết một cách bình thường nhé. Giờ đi nói chuyện với bà chủ của cô đi. Tôi trông cậy cả vào sự trí khôn của cô đấy!”.
Ngày hôm sau, Morgiana ra phố tìm đến một người thợ may, bảo : “Này ông thợ may, tôi có việc cho ông đây. Nhưng ông phải để tôi bịt mắt ông lại, vì ông không được biết chỗ mà tôi sẽ dẫn ông tới”.
Ông thợ may già để cho Morgiana bịt mắt mình lại rồi theo cô về nhà Cassim. Morgiana bảo ông: “Đây là xác ông chủ tôi, nhờ ông khâu các vết thương này lại trước khi chúng tôi chôn cất ông ta”.
Khi người thợ may làm xong, Morgiana lại bịt mắt ông ta và dẫn trở ra tiệm của ông. Morgiana bắt đầu thực hiện kế hoạch tiếp theo của mình, cô chạy ra tiệm thuốc yêu cầu: “Hãy bán cho tôi loại thuốc nào tốt nhất ấy. Ông chủ của tôi ốm nặng lắm rồi”.
Nhưng sáng ngày hôm sau cô lại chạy ra đúng chỗ ấy, khóc bù lu bù loa cho cả phố cùng nghe: “Ôi, ông chủ của tôi không xong rồi, ông ốm nặng quá mà chẳng thuốc nào chữa được. Ông đã qua đời rồi!”.
Về phía toán cướp, khi chúng quay trở về hang và thấy xác của Cassim không còn ở đó nữa, chúng liền tỏa ra đi tìm cho được manh mối của bất kỳ ai khác biết về chiếc hang bí mật của chúng. Chúng vào trong phố và dò la khắp nơi, dĩ nhiên có đến cả tiệm của người thợ may, hỏi có biết ai trong vùng vừa mới chết một cách kỳ lạ không. Người thợ may bảo không biết, nhưng cũng kịp khoe khoang rằng mình mới đây có khâu vết thương cho một xác chết.
Tên cướp liền chớp lấy manh mối: “Hãy dẫn tôi đi tới ngôi nhà đó ngay đi!”.
Người thợ may bảo: “Tôi không thể, vì lúc đó tôi bị bịt mắt mà”.
“Vậy hãy để bịt mắt ông lại y như thế nhé, ông có thể nhận ra hướng đi bằng cách đó”, tên cướp bảo. Và thế là Cassin dẫn tên cướp đến đúng nhà Cassim. Tên cướp lấy phấn đánh dấu vào cửa nhà Cassim rồi quay về báo cáo thủ lĩnh.
Nhưng Morgiana đã vô cùng nhanh trí, liền lấy phấn đánh dấu lên tất cả các cánh cửa trong thành phố. Nửa đêm khi bọn cướp quay trở lại, không thể nhận ra đâu là ngôi nhà cần tấn công cả.
Tên tướng cướp rất tức giận, ngay hôm sau đích thân mình tìm tới người thợ may lần nữa, lặp lại yêu cầu y như vậy để xác định nhà Cassim. Hắn không để chậm trễ, ngay khuya hôm đó giả dạng thành người buôn dầu bị lỡ đường vào xin tá túc nhờ. Ali Baba đang ở đó và, dĩ nhiên, cho người buôn dầu vào tá túc, không quên giúp đỡ ông ta khuân hết 39 thùng dầu vào nhà. Anh ta đâu có ngờ, 39 thùng dầu không chứa một giọt dầu nào cả, mà là 39 tên cướp còn lại.
Morgiana nhìn thấy sự việc, và nhận ra người buôn dầu là một tên cướp, cô hiểu ra tất cả. Nửa đêm cô đun một thùng nước sôi to, rót vào hết thảy 39 thùng “dầu”, vậy là 39 tên cướp tiêu đời.
Xong đâu đấy, cô vào nhà, thấy Ali Baba đang tiếp đãi khách, là người buôn dầu. Cô bảo: “Ông chủ Ali Baba ơi, ông hãy để tôi bày trò vui cho khách ông nhé”.
Nói rồi cô rút hai thanh kiếm nhọn dài ra và bắt đầu múa. Điệu múa của cô khiến ai nấy chóng hết cả mặt, bởi cô xoay hướng này, chém hướng kia liên tục. Rồi bất ngờ đâm thẳng vào tim “người buôn dầu”. Hắn gục xuống.
Ali Baba lúc đầu chưa hiểu, la toáng lên : “Cô đã làm gì với vị khách này thế?”.
Morgiana trả lời: “Hắn chẳng phải vị khách nào cả”, rồi kể toàn bộ chân tướng của toán cướp cho Ali Baba nghe. Ali Baba lúc này mới vỡ lẽ và cảm ơn cô đã nhanh trí cứu mạng cả nhà.
Giờ thì cả bốn mươi tên cướp đều đã chết. Ít lâu sau đó Ali Baba thử quay trở chiếc hang kia và đọc “Vừng ơi mở ra”. Chiếc hang mở ra, và tất cả trở thành của cải của Ali Baba. Ali Baba không quên chia phân nửa số vàng bạc châu báu cho người hầu gái thông minh Morgiana.
